Vrede op aarde...?!

Voor het nieuwe jaar een paar wijze woorden van Ajahn Chah, over ‘vrede op aarde’. Gelezen in een boekje gekregen van een monnik die in Lumbini woont. De geboorteplaats van Boeddha. Tenminste dat zeggen de Nepalezen. In de geschiedenisboekjes in India staat natuurlijk wat anders…

Well and Orchard
You’ll have to work to find peacefulness in the world. It’s like reaching water for a well- it’s there but you have to dig for it. Or like an orchard that’s already planted- the fruits are there, but you have to pick them. They won’t just fall into your mouth.

In 2011 de handen uit de mouwen dus!

Uit 'A tree in a forest', A collection of Ajahn Chah’s Similes.
Isbn 957-8896-05-0).

Merry Christmas...

Kerst wordt ook gevierd in Bhairawa. Het is dit jaar zelfs een officiele feestdag. In de stad is een winkeltje waar ineens kitsch plaatjes van Jezus liggen (meestal liggen Ganesh en Shiva daar), er hangt een mini kerstman pak en je kunt er zelfs een kunstkerstboompje kopen. Een enkel huis is in het donker mooi verlicht, vaak met een kruis of een ster. Kerst is hier nog echt verbonden met geloofsovertuiging. Alleen Christenen versieren hun huis met lichtjes. Veel studenten van het Medical College in de stad komen uit India en zijn Christen. Ze zijn druk in de weer om de kerstnacht viering voor te bereiden. Een boom naast de kerk is kaal gemaakt en alle takken zijn omwikkeld met watten. Deze 'sneeuwboom' is versierd met lichtjes en kerststerren. Er staat een kribbe in de tuin. Met porseleinen konijn erin?!
Na afloop van de kerstnachtdienst is er een groot kampvuur, kerstcake, eten en drinken. Er komt zelfs een kerstman het terrein oplopen. De studenten hebben dikke pret. Wij ook, morgen gaan we op vakantie!

De onaanraakbaren

Een boeiende dag. Samen met Kismat, coordinator bij de Dalit Welfare Organisation, het platteland op. Op de motor naar diverse Dalit dorpen in de omgeving. We bekijken een aantal succesvolle projecten van de DWO. Met behulp van de DWO hebben veel gezinnen een goed lopend landbouwbedrijf opgezet. Ze verbouwen groente op gepacht land en verkopen dat op de markt. Binnen 5 jaar zijn ze zelfvoorzienend geworden. Hun inkomen is flink gestegen, ze hebben nu een eigen huisje, ze zijn trots. Een eenvoudig grondwater pompsysteem zorgt voor irrigatie van de velden. Dagelijks twee uur pompen is genoeg om de velden van water te voorzien. Zeven gezinnen zijn ermee begonnen en al snel groeide het project toen andere gezinnen zagen dat het harde werken van deze zeven geld opbracht! Nu bestaat een groot gebied niet meer uit wildernis maar uit vruchtbare akkers.

De meeste dorpen zijn ten zuiden van Bhairawa. Daar waar de wind heen waait. Andersom is niet wenselijk. Want Dalit's worden als 'untouchable' beschouwd. Het zal je toch gebeuren dat de 'dalit-wind' je huis binnen waait.

Als een Dalit de centrale waterpomp in het dorp gebruikt is het water 'verontreinigd' en kunnen mensen van een hogere kaste het water niet meer drinken. Om dezelfde reden kan een Dalit nooit kok of ober worden. Dalits wonen daarom veelal bij elkaar, in apparte dorpen. Op scholen worden Dalit kinderen vaak gepest, of overgeslagen in de kring. Bij wet is deze discriminatie sinds kort verboden maar het komt nog steeds voor, vooral in de minder ontwikkelde gebieden.

Ik kom vandaag vele succesvolle Dalits tegen. Mensen die met veel strijdkracht en doorzettingsvermogen hun levensomstandigheden wisten te verbeteren. Die studeren, vaak mbv een scholarship van de overheid. Die succesvol zijn in zaken. Ik werk samen met Dalit jongeren die zich inzetten als vrijwilliger om de 'out of reach' kinderen les te geven. Stuk voor stuk jonge mensen die denken dat het anders en beter kan en daar hun best voor doen.





























Slaapkamer met huisdier!
























Oma met kleinkind
























Afwassen met roet, zand en stro



















Boze geesten verdrijven met een handafdruk


Kleidorp aan de rivier
























Blinkend schone keuken

Bhairawa 's ochtends vroeg

Ben vroeg wakker, het is zaterdag dus ik ben vrij, ik besluit een wandeling te gaan maken. Ochtend mist, nog rustig op straat, de stoepjes zijn geveegd, mannen in trainingspakken en op gympen lopen hun dagelijkse rondje, de rolluiken zijn nog dicht. Alleen de thee pasals zijn open.

Didi's bloementuin

Sinterklaas

De goedheiligman is me niet vergeten. Met enige vertraging stromen de pakketjes binnen. Pepernoten, chocolade letters, bastognekoeken, een engeltje, leuke, lieve ansichten en tot slot nog een zak drop. Superleuk!
Heb ondertussen mijn lesje geleerd. Sinterklaas weet dat mijn postadres op het onderwijs buro is waar mijn baas en zijn directe collega erg nieuwsgierig zijn. Ze vragen me vriendelijk doch dringend de pakketjes open te maken. 'Als er eten in zit zijn wij erg hongerig! zeggen ze erbij. Ik weet er onderuit te komen.... eerder maakte ik 'de fout' om een pakketje wel op kantoor open te maken. Toen moest natuurlijk iedereen proeven en de mensen kwamen vanuit alle hoeken vanuit het kantoor aangelopen. De kinderen van de kinderen van de buren van de...... werden allemaal gewaarschuwd, nog nooit zoveel geinteresseerden bij elkaar gezien, haha dit keer iets gedoseerder uitdelen dus. Binnenkort fiets ik met nederlandse pepernoten langs al mijn Nepalese vrienden en kennissen. Een goede manier om warm te blijven.

5 December

uit 'Superguppie', Edward van der Vendel
Querido 2003, ISBN 90 451 0042/ nur 291

En ik was erbij.....!

November:
2-3 Inclusive education training
12 Anti-discrimination & childrights training Janata
13 Anti-discrimination & childrights training Padsari
14-15 Inclusive education training DEO
16 Anti- discrimination & childrights training Jan Jyoti
19 School Improvement Plan training
20 Anti- discrimination & childrights training LPG
22 Disability training Cosan Jan Jyoti
26 Disability training Cosan DEO
28 Anti- discrimination & childrights training Kotahi
30 Anti- discrimination & childrights training Bagdari

Met mijn neus in de boter. Net etrug en gelijk volop in de trainingen. Soms om mijn gezicht te laten zien, en luisterend naar onverstaanbaar Nepalees brieven naar Nederlandse vriendinnen te schrijven. Maar ook om te vertellen over de rechten van kinderen in Nederland. Mijn tekeningen sloegen aan. Vooral de tekening die duidelijk maakte dat slaan met een stok in Nederland zowel thuis als op school niet de bedoeling is. 'Onmogelijk' volgens veel ouders. 'Dan luisteren ze niet naar ons'. Het leverde flink veel discussie op en dat was de bedoeling!

Winter oogst

Het is koud in Bhairawa. Iedere ochtend dichte mist en het duurt steeds langer voor de zon er door komt. Gister gebeurde dat pas rond een uur of 11. Dan wordt het aangenaam buiten en in de zon zelfs lekker warm. Mijn gezicht en onderarmen hebben een mooi bruin kleurtje. In huis draag ik een muts en sjaal en twee truien om warm te blijven. Onderweg naar school zien we groepjes mensen rond kleine vuurtjes zitten om op te warmen.

In de klas zitten kinderen op hun jutezak met blote voeten, soms korte mouwen, dunne katoenen rok of broek. Veel hebben muts, sweater of jack en een pyamabroek onder hun kleren maar er zijn toch echt kinderen hier die kou lijden. Ik krijg ze niet van mijn netvlies, denk aan de euro’s op mijn Nederlandse bankrekening. Kan zo naar de winkel lopen om wat truien en mutsen te kopen. Maar zo eenvoudig is het niet. Als ik morgen op school kom met een zak warme kleren staat er overmorgen een klas 'ongeklede' kinderen voor me, want iedereen wil natuurlijk wel een nieuwe trui, ook als je wel het geld hebt om er een te kopen. En als ik hier bekend sta als die witte weldoener die ‘je alles geeft wat je nodig hebt’ heb ik geen rustig moment meer, staat er een lange rij bedelaars op me te wachten als ik weer naar huis wil fietsen…Ik praat erover met een aantal Nepalezen. Ze geven aan dat de armoede inderdaad een probleem is. Maar een groter probleem is het drinkgedrag. Veel vaders gebruiken het beetje geld dat er is voor een gezellig middagje 'roksi' (alcohol) met de kameraden uit het dorp. Niet af en toe maar liever dagelijks…

De rijstoogst is ondertussen binnen. Overal zien we hoge stapels stro/rijst in de dorpen en velden. Koren en kaf wordt gescheiden in de ‘mill’. We zien veel mannen fietsen, met de grote zware zakken vol rijst op de fiets gestouwd, van en naar het verwerkingsbedrijf. De meeste mensen zijn tevreden. Het was een goede oogst en de kwaliteit is goed. R60,- (E0,60) per kilo is het zeker waard.

Het restmateriaal (stro) wordt gebruikt. Vrouwen vlechtten er zitjes van, mensen vullen er dunne katoenen zakken mee zodat je een warm matras hebt, op een stapel stro kun je comfortabel zitten rond het kleine vuurtje dat je er van stookt om warm te blijven. De kinderen vullen er hun lege jutezak mee zodat ze in de klas geen last hebben van de koude betonvloer. Het vee kan ervan eten. De vrouwen kneden of stampen het stro door de koeienvlaaien. Ze maken er platte koeken van of staven die vervolgens in de zon liggen te drogen: tegen muur of boom geplakt, in de berm opgestapeld. Gedroogd kun je er fantastisch goed op koken. Ook voor de afwas is het stro geschikt. Met wat zand en water of de as van het vuurtje schrobben de vrouwen hun potten en pannen ermee. Ze liggen daarna glimmend en blinkend te drogen in de zon.

John

Dat is ém dan, mijn vriend John die me dagelijks begroet met een enthousiaste sprong en een plasje tegen mijn fiets.

Bezoek uit Nederland!

Ben zaterdagavond aangekomen enwas erg verbaasd dat het lukte met het wisselen van mijn ticket. In plaats van een nachtje Kathmandu kon ik direct doorvliegen naar Bhairawa. Mijn ticket was binnen 10 minuten omgeboekt. Iedereen was behulpzaam en werkte mee. Was net op het nippertje want het busje dat de passagiers van de deur naar het vliegtuig rijdt stond net klaar om te vertrekken. Toen ik tegen een medewerker zei dat ik zo verbaast en blij was dat het zo snel en gemakkelijk ging zei hij 'maar jij bent ook zo aardig!' Haha. Weet natuurlijk niet of dat de echte reden was maar het helpt hier wel ontzettend om drie woorden Nepalees te spreken en vriendelijk te zijn. (blond, 'jong' en blauwe ogen helpt ook mee).

De volgende dag naar Lumbini. Cees uit Amsterdam was daar. Ontzettend leuk om hem weer te zien en te spreken. We kwamen eracher dat het zo'n 8 jaar geleden is geweest. Wel bijzonder om elkaar dan in Nepal terug te zien en samen een rondje te fietsen. Er was zelfs tijd om hem een school te laten zien. Dat voelde wel speciaal. Fotos laten zien is informatief maar dat er nu iemand uit Nederland mijn wereld hier ziet en meemaakt is toch bijzonder.

Het weer in Bhairawa is heerlijk. Overdag lekker zonnig en snachts koelt het iets af. Heb zelfs in de vroege ochtend een dun dekentje nodig.

De komende tijd zijn er veel festivals. Iedereen maakt huis en tuin gereed. De huizen krijgen een nieuwe verflaag: knalblauw, felgroen, kanariepietgeel...'t Wordt prachtig! Ook is het nu de tijd voor tuinieren. De ergste hitte is over, planten verdrogen nu niet meer. Het bloemperk staat vol met nieuwe plantjes. Ze groeien als kool. De zaadjes die ik kreeg van Minke gaan binnenkort de grond in. Wie weet over een aantal maanden een vrolijke klimmende winde voor mijn raam?!

Wel weer even wennen aan de douche waarvan ik was vergeten dat er alleen koud water uitkomt, haha. Terug op mijn stekkie waar ik 's ochtends een handwasje doe en de vloer veeg, luister naar het geluid van stoepjes die om 5 uur 's ochtends geschrobt worden, weer wakker worden van de wake-up call van de moskee om de hoek en terug naar de lekkere kopjes thee met peper.

kuuuuuuuuuuuuuuuuus! zoeoeoeoeoeoeoeoeoen!

Maandje Nederland

Daar hoort natuurlijk ook een avondje ouderwets stamppot eten bij. En koffie met speculaas, warme chocolademelk met pepernoten (tjee, liggen die nu alweer in de winkel?), bruin brood met hagelslag, roggebrood met stroop, patatje oorlog, oude kaas, slagroomtaart, iedere avond AGV (ik vergeet graag dat ik normaal vegetarisch eet en geniet van gehaktballen en jus, lekker mem!). Maar het allerbelangrijkste: vier weken bij mem kunnen zijn en voor haar kunnen zorgen, knuffelen en bijkletsen met vriendinnen(er gaat niets boven een avondje mnm'en) en heel leuk: kinderen en collega's van de Groninger School Vereniging vertellen over Nepal.

Thee eten

In Nepal zet je geen thee, nee je kookt het. En alles wat je kookt kun je eten. Regelmatig wordt me dus gevraagd of ik zin heb in chia khaane, oftewel in 'thee eten'. Nou dat wil ik wel. Lekker pittige zwarte thee met peper, kardemom, verse gember en citroen. De kruiden gemalen tussen
twee stenen. Gekookt op een gaspit of houtvuur. Of de melkthee die erg populair is. Ook erg lekker. Op iedere straathoek vind je wel een teacorner of pasal zoals ze dat hier noemen. Ondertussen hebben we onze vaste plekken waar we regelmatig zitten en kletsen en bijkomen van de dagelijkse fietstochten. Eet smakelijk!

Jippie!

Naamkaarten, aandacht voor hygiene en een prullenbak!

(Ik kwam er al snel achter dat je een prullenbak prima kunt legen door hem ondersteboven te houden door het open raam!)

Toen ik mijn huisbaas vroeg waar ik mijn huisafval het beste kon laten was zijn antwoord: 'zet maar buiten het hek, dan gooit iemand het wel in de rivier'. Hij bedoelde het kleine stroompje 25 meter verderop. Sindsdien verzamel ik mijn afval en verbrand ik het.

Super om een schooldirecteur te zien die 's ochtends de leerlingen het veld laat opruimen, het afval in een kuil achter de school laat gooien en de troep verbrandt.

Op de hoek van de straat

Dagelijks boodschappen doen bij Nanni-Maya. Wat een lief en hartelijk mens. Melk en yoghurt in plastic zakjes. Linzen, meel en rijst met de grote schep de weegschaal in. Niet vergeten om schóne rijst te vragen. Die is duurder maar het scheelt uren rijst sorteren; weg met kaf, takjes en steentjes. Het meel gaat even door de zeef, ik eet mijn roti liever zonder beestjes.

Iedere dag met Nanni-Maya een praatje in het Nepalees. Tapaailaai kasto chha? Eeehh pani poryo! En zo bespreken we werk, weer en welzijn. Ze lacht hartelijk om mijn kromme zinnen en foute vervoegingen. Heeft plezier als ik met handen, voeten en Nepali duidelijk probeer te maken wat ik vandaag wil kopen. Ze blijft me geduldig verbeteren en is zo de beste taaldocent die ik me kan wensen. Aldoende leert men.

De muis vindt het ook gezellig. Ze komt nieuwsgierig het schap uit om vervolgens snel achter de blokken zeep te verdwijnen. Tot morgen muis, bholibetonla Nanni.

En hij zag dat het goed was....

Op weg naar school even stoppen voor een atelierbezoek.

De nepalese hurkzit

Ze kunnen het allemaal en doen het overal: de diepe hurkzit met de voeten plat op vloer. Billen zweven in de lucht een paar centimeter boven de grond. In de winkel, op de markt, tijdens het koken of de afwas, wachtend op de bus, gezellig kletsend met buurman of buurvrouw. Iedereen, jong en oud.

Tiij

Met Tiffany en Sandy een weekend naar Palung. Een dorp in de heuvels halverwege Bhairawa en Kathmandu. We gaan hier Tiij vieren met Aama, een erg lieve vrouw die ons ontvangt alsof we familie zijn. Sandy kent haar nog van jaren geleden toen ze bij Aama thuis een kamer huurde. Na een gezellige verkleedpartij met veel vrouwen in een klein kamertje lopen we in rode sari's op slippertjes door de velden op weg naar de tempel een dorp verderop.

Daar brengen we een speciale offerande en krijgen als speciale gasten een malla(bloemenketting)om. Vervolgens dansen we tot we er bijna bij neervallen. Steeds weer worden we in de cirkel getrokken om onze kunsten te vertonen. Ondanks dat tiij een feest is voor vrouwen (ze vasten en brengen offers om te bidden voor een lang leven voor hun echtgenoot)zijn er veel mannen in de tempel om het feestelijke gebeuren te bekijken. Is dat de reden dat de locale vrouwen ietwat terughoudend zijn wat het dansen betreft?


Na een stevige daal-baat (aama slaat de maaltijd over, zij moet immers vasten) en een gezonde nachtrust gaan we de volgende ochtend naar de rivier om ritueel te baden. Families staan in groepjes bij elkaar, iedereen zoekt een plekje om te baden en ritueel gereinigd opnieuw offers te brengen. Een grote steen wordt rechtovereind gezet aan de waterkant en met wierrook in de hand lopen de vrouwen er voetje voor voetje in een gesloten circel omheen. Gezamelijk zingen ze een gebed dat als een mantra herhaald wordt. Ondertussen strooien ze fruit, rijst en bloemen over de steen. Vervolgens geven we de heilige steen een tikka en lopen in optocht langs de rivier terug naar het dorp. Aama is niet tevreden over mijn haren en zonder rode lipstick ben ik ook niet compleet. Aan de oever van de rivier gaat ze daarom aan de slag om mij zo mooi mogelijk te maken.

Terug in het mooie huisje van Aama zitten we in kleermakerszit op de rieten mat. Nu mag Aama ook eten, ze heeft reuze honger. Ba heeft de rijst al gekookt en weer genieten we van heerlijke daal-baat die we op traditioneele wijze, zoals het hoort, met de rechterhand eten. Tenslotte nog een heerlijke kop melk-thee van Aama en dan is het alweer tijd om in de bus te stappen.

Olifant

Dat gebeurt je in Nederland dan weer niet zo snel, loopt er zomaar een olifant op straat. Is ook in Bhairawa bijzonder. Veel mensen stoppen om te kijken, geld en eten te geven of raken het dier eerbiedig aan. Wat een superbeest.

Hier is 'ie dan:

Mooi schoon Nepalees toilet, linkerhand en emmertje water gebruiken. Daarna even handen wassen met een Dethol zeepje en klaar is kees.

Lord Buddha

In alle soorten en maten te zien en te krijgen. Prachtige boedistische tempels en kloosters om te bezoeken en talloze rituelen om te volgen. Ik kijk mijn ogen uit.

Lumbini, de geboorteplaats van Lord Buddha is maar 22 km verwijderd van mijn huis. Sandy en ik zijn er regelmatig te vinden. Anderhalf uur met de bus, fietsje op het dak en genieten van de mooie omgeving daar. 's Ochtends chanten in de Korean Monasty, overdag werken op een boedistische school in een dorpje verderop, 's avonds aapjes en jakhalzen kijken.
Hier wil ik wel wonen, doe mij maar zes scholen in Lumbini!

Anderhalf uur over 22 km? Jazeker! Overal stoppen voor iedereen die mee wil (bushaltes zijn er niet). Melkbussen, grote zakken rijst, fietsen, mensen, geiten...alles en iedereen in en op de bus stouwen. Stoppen voor een praatje met een bekende of het kopen van een snack. En dan nog om alle kuilen en gaten heen manouvreren, uitwijken voor koeien, vrachtwagens en riksja's... en zo duurt het wel even voordat we er zijn.

(De foto's zijn genomen in Kathmandu)

hallo, tot ziens!

Klaslokaal

Zo ziet een gemiddeld klaslokaal er uit. De bovenste twee zijn voor de kleuters. Veel scholen hebben niet genoeg lokalen dus zien we regelmatig klasjes onder een boom. De meeste kinderen nemen lege rijst- of jute zakken mee om op te zitten. Soms ligt er een stuk tapijt of isolatiemat in een kleuterlokaal.

Vaak zijn scholen geholpen door één van de vele NGO's die in Nepal werkzaam zijn. Muurschilderingen en meubilair bijvoorbeeld via Worldvision, een bibliotheek via Room to Read, gebouwen door Japanse weldoeners en af en toe kom ik een bordje van de Lions Club tegen.

Van de zes scholen waar ik werk hebben twee scholen een bibliotheek met boeken, wat educatief speelgoed en puzzels. Ik hoop die mooie spullen wat vaker ín de klas te zien want ze lijken weinig te worden gebruikt. Puzzels even afstoffen, rekenspel uit de verpakking... toch is het minder simpel dan het lijkt. Ik ben benieuwd wat we voor elkaar gaan krijgen, de tijd zal het leren.